Sinds 1983 dé branchevereniging van de Nederlandse zonne-energiesector

Vragen over zonneparken

Waarom zijn zonneparken nodig? Is zonnepanelen installeren op daken niet voldoende?

In Nederland ligt veruit het grootste deel van de zonnepanelen op dak (ongeveer 80%). Zonneparken zijn echter nodig om tijdig de in het klimaatakkoord gestelde klimaatdoelen te bereiken.

 

Worden zonneparken evenredig over provincies verdeeld?

Een evenredige verdeling van zonneparken over provincies is geografisch lastig te realiseren. Zo zijn bijvoorbeeld Groningen, Overijssel en Gelderland dunnerbevolkt dan de Randstedelijke provincies. Hierdoor is buiten de randstad vaak meer grond beschikbaar om een zonnepark te plaatsen. Uiteraard is het wel de bedoeling dat elke regio een bijdrage levert aan de verduurzaming van Nederland.

 

Hoeveel kost het om een zonnepark te bouwen?

Het bouwen van een zonnepark vergt een grote investering. De totale kosten zijn afhankelijk van veel verschillende factoren waaronder de kosten voor de installatie (o.a. zonnepanelen, omvormers en netaansluiting), kosten voor de vergunningen, grondprijs, personeelskosten). Het bouwen op een voormalige vuilstort, zonnecarport of slibdepot brengt aanzienlijke extra kosten mee vergeleken met ‘gewone’ ondergronden, zoals landbouwgrond.

 

Hoeveel verdient een ontwikkelaar aan een zonnepark?

Dit hangt sterk af van de locatie en omvang van het zonnepark en van de ontwikkelaar. Er is momenteel nog sprake van een ‘onrendable top’ voor zonneparken (dus de investeringen zijn hoger dan de inkomsten). Daarom draaien zonneparken gedeeltelijk nog op subsidie, die de afgelopen jaren wel sterk zijn afgenomen. In twee jaar tijd is de subsidie bijna gehalveerd! De hoogte van de subsidie is afhankelijk van een aantal factoren, waaronder de aanname dat ontwikkelaars en exploitanten een redelijk rendement op hun investering verdienen. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) rekent met een rendement op het eigen vermogen van 9 procent over de looptijd van het zonnepark. Van dit rendement gaan nog wel de kosten af voor een optimale ecologische- en landschappelijke inpassing, mogelijke meerkosten in verband met het bouwen op vervuilde gronden, omwonendenparticipatie, en personeelskosten voor het ontwikkelen en onderhouden van het zonnepark. Doorgaans komt de winst daardoor ruim onder de 9 procent uit over de 25 á 30 jaar dat het zonnepark duurzame elektriciteit levert. Hierbij wordt geen rekening gehouden met algemene kosten voor de bedrijfsvoering die niet projectgebonden zijn zoals projecten die uiteindelijk niet door gaan en kosten voor onderzoek.

 

Wat wordt eraan gedaan om de omgeving mee te laten delen?

In de ‘Gedragscode zon op land’ hebben ontwikkelaars van zonneparken toegezegd dat omwonenden worden betrokken bij het ontwikkelen van het zonnepark. Daarnaast wordt ernaar gestreefd dat omwonenden voor 50 procent financieel in het zonnepark kunnen participeren. Dit betekent ook voor 50 procent investeren. Elk project is echter uniek en de wensen van omwonenden zijn bij elk project anders. Mogelijke oplossingen voor lokale participatie zijn: mee-investeren in het zonnepark (bijvoorbeeld met een lokale energiecoöperatie), crowdfunding, een obligatieregeling, of middels omgevingsfondsen. Wind -en zonneparken zijn daarin uniek: geen enkele andere sector – van de transport en logistiek tot de agrarische sector - laat omwonenden zo direct meeprofiteren als de duurzame energiesector. Meer informatie is te vinden via de participatiewaaier. 

 

Hoeveel kan ik als inwoner verdienen aan een zonnepark in mijn buurt?

Dit hangt af van het project. Elk zonnepark is anders en de rendementen op een investering in een specifiek zonnepark verschillen dus ook. Wat wel zeker is, is dat een investering in een zonnepark een duurzame investering met laag risico is, die een lange-termijn-rendement oplevert. Met de huidige spaarrente is het verstandig om een investering in een zonnepark bij u in de buurt te overwegen. Tegelijkertijd zijn er nog veel andere manieren om (financieel) voordeel te ondervinden aan een zonnepark in uw buurt. Zo worden er soms omgevingsfondsen ingesteld, obligaties uitgegeven en ook zonnepanelen voor op uw eigen dak met een korting aan de wijk aangeboden.

 

Als er een zonnepark in de buurt komt, kan ik dan meebeslissen over de invulling daarvan?

Projectontwikkelaars die zijn aangesloten bij Holland Solar zijn verplicht om de nabije omgeving van het toekomstige zonnepark te betrekken in de vormgeving van het zonnepark. Als omwonende heeft u dus invloed op het ontwerp van het zonnepark. Deze verplichting is vastgelegd in de gedragscode zon op land van Holland Solar (zie vragen over de gedragscode zon op land).

 

Wat moet een projectontwikkelaar doen aan participatie en lokaal eigendom?

In het Klimaatakkoord hebben overheden, ontwikkelaars, energiecoöperaties en andere partijen afspraken gemaakt over participatie bij het opwekken van duurzame energie, waaronder het streven naar 50% lokaal eigendom bij duurzame energieprojecten. De dertig regio’s die Regionale Energiestrategieën (RES’en) maken, werken hard aan het vormgeven van participatie. Bij steeds meer gemeentes en ontwikkelaars levert dit de vraag op in hoeverre het mogelijk is, om in beleid, regelgeving of bij (project)besluiten dwingende randvoorwaarden te stellen aan de mate van participatie bij duurzame energieprojecten. De factsheet ‘Bevoegdheden overheden bij procesparticipatie en financiële participatie’ laat zien waar juridische mogelijkheden liggen om invulling te geven aan de afspraken uit het Klimaatakkoord over participatie.

Wat wordt eraan gedaan om de impact op natuur en ecologie zo laag mogelijk te houden?

Dit onderwerp heeft de afgelopen jaren de volle aandacht van de zonnesector. Eind 2019 zijn hierover ambitieuze afspraken gemaakt in de Gedragscode Zon op Land. Deze gedragscode is samen met natuur- en milieuorganisaties opgesteld en bevat afspraken over versterking van de biodiversiteit en natuur bij zonneparken op land. Verder is afgesproken dat niet meer dan driekwart van de grond wordt bedekt, dat regenwater goed wordt afgevoerd en dat het park toegankelijk is voor klein wild zoals konijnen en vossen. Voorbeelden van hoe dit eruit kan zien zijn onder andere te vinden in deze brochure van het Consortium Zon op Land.

 

Wat zijn de effecten van zonneparken op ecologie, biodiversiteit en bodem?

Er is op dit moment nog veel onbekend over de impact van zonneparken op de ecologie en biodiversiteit onder en rondom zonneparken in Nederland. In het buitenland (Duitsland en Engeland) zijn al diverse onderzoeken uitgevoerd die suggereren dat een zonnepark juist positieve effecten kan hebben op de biodiversiteit en de bodem. Het stoppen met intensief landbouwkundig gebruik is al een eerste belangrijk positief effect. Verder kan een goede landschappelijke en ecologische inrichting een bijdrage leveren aan de biodiversiteit. Om meer kennis te ontwikkelen over dit onderwerp hebben leden van Holland Solar, samen met een aantal gerenommeerde Nederlandse kennisinstituten, het initiatief genomen voor een grootschalig onderzoeksprogramma waarin hier nader onderzoek naar wordt gedaan. Dit onderzoeksprogramma zal zonneparken in verschillende Nederlandse landschappen en habitats gedurende vier jaar onderzoeken. Het is de bedoeling dat in dit project richtlijnen worden ontwikkeld hoe zonneparken ontworpen en onderhouden kunnen worden om optimaal ruimte te geven aan ecologie en biodiversiteit. 

Is er ook een effect van zonnepanelen op water op de ecologie en waterkwaliteit?

Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de effecten van zonnepanelen op water. Uit de eerste onderzoeken uit binnen- en buitenland blijkt dat het effect op de ecologie en waterkwaliteit erg afhangt van de omvang van het wateroppervlak in verhouding tot de oppervlakte bedekt met zonnepanelen, en de diepte van het water. Leden van Holland Solar houden hier rekening mee en bedekken daarom vaak maar een klein deel van het wateroppervlak, regelmatig op de diepste delen van de plas. Hierdoor is er zo min mogelijk effect op de ecologie. Daarnaast kunnen zonnepanelen in sommige gevallen juist beschutting bieden aan vogels en als broedplaatsen voor vissen dienen waardoor de ecologie juist verbetert. De leden van Holland Solar zijn actief op zoek naar dit soort kansen om ook de biodiversiteit een handje te helpen.