Zonneparken als kans voor boeren

Een zonnepark op je land? Ruim dertig procent van de boeren staat er neutraal of posititef tegenover, toon recent onderzoek. Maar er doen ook negatieve verhalen de ronde en politiek is er weerstand tegen zon op land. Wat zijn nu precies de kansen voor boeren?

Op de ene weide grazen je koeien, op de andere oogst je energie. Of je houdt koeien en zonnepanelen op hetzélfde perceel. Zonder grote investeringen te hoeven doen, biedt zonne-energie boeren een betrouwbare inkomstenbron. Zo genieten ze van vaste inkomsten, met garanties van tientallen jaren. Een welkome tegenhanger van de vele onzekerheden die deze sector treft. Van schommelende weersomstandigheden, prijzen en wetgeving, tot grote politieke omwentelingen.

Zonneparken hebben naast voordelen voor de boer ook meerwaarde voor de maatschappij en natuur. Ze leveren groene energie, die hard nodig is om de klimaatdoelen te halen. Ook kunnen zonneparken goed worden gecombineerd met agrarisch natuur- en landschapsbeheer, waarin boeren collectief samenwerken aan verbetering en verduurzaming in de wijde omgeving. Er zijn dus veel argumenten die pleiten voor zon op land.

Panelen versus boeren

Je ziet vaak dat zonne-energie en landbouw lijnrecht tegenover elkaar worden gezet. Dat is jammer. In de praktijk versterkt het één juist het ander. Zonne-energie vormt een betrouwbare bron van inkomsten en maakt daarmee boerenbedrijven toekomstbestendiger. Zoals het bedrijf van Jos de Bie , die een zonnepark op zijn land heeft zodat hij en zijn kinderen nog jaren kunnen blijven boeren.

Bovendien raken boeren hun grond niet kwijt aan een zonnepark. Ze stellen hun land tijdelijk beschikbaar, namelijk 25 jaar. Daarna wordt het teruggebracht in de oorspronkelijke staat, en kunnen er gewoon weer koeien op grazen.

Grote impact

Zon op land is essentieel om de klimaatdoelen te halen en daar is eigenlijk niet eens zo veel voor nodig. Op dit moment wordt slechts 0,12 procent van alle landbouwgrond benut voor zonneparken. Vijf keer deze ruimte levert voldoende zonnestroom op om (gemiddeld) 5,6 miljoen huishoudens van duurzame energie te voorzien. Een kleine impact op landbouwgrond dus, maar een grote impact op de energietransitie.

Het ene park is het andere niet

Er wordt volop geïnnoveerd met zonne-energie op boerenland. Nederland heeft zonneparken, waarbij boeren een deel van hun grond beschikbaar stellen voor het produceren van zonnestroom. Ook komt er steeds meer agri-pv. Dit is een mengvorm van zonnepanelen en agrarische activiteiten op dezelfde grond. Dieren vinden beschutting onder de panelen en ook kwetsbaar fruit wordt beschermd tegen regen, hagel of felle zon.

De frambozen van fruitteler Piet Albers in Babberich bijvoorbeeld, groeien niet onder plasticfolie maar onder zonnepanelen. En ook op Zonnepark Dalenstraat gaan agrarische functies samen met panelen die 4.000 huishoudens van stroom voorzien. Nog een voordeel van deze mengvorm is dat je het land er maximaal mee benut. Denk aan meer efficientie dan een zonnepark of puur agrarische invulling.

Een welkom perspectief

Zon op land biedt zekerheden waarvan boeren meteen en voor de komende 25 jaar profiteren. Ze kunnen hun bedrijven overeind houden en weer interessant maken voor nieuwe generaties boerenzonen en -dochters. Ook kunnen ze de negatieve spiraal rondom stikstof en andere problematiek doorbreken en een waardevolle rol spelen in de energietransitie. Dit geeft boeren nieuwe kansen, perspectieven en ruimte om zichzelf opnieuw uit te vinden. Juist in deze tijd is dit meer dan welkom.