Building Integrated PV (BIPV)

Nederland is koploper in Building Integrated PhotoVoltaics (BIPV). Dit zijn zonnestroomsystemen die geïntegreerd zijn in verschillende bouwelementen. Denk bijvoorbeeld aan zonnepanelen in daken, gevels en ramen.

De komende jaren zal de vraag naar zonne-energie enorm toenemen en tegelijkertijd willen we ook in Nederland efficiënter omgaan met de ruimte die we hebben. Door zonnestroom op verschillende plekken te verwerken in de gebouwen die we hebben, kunnen we meer zonnestroom opwekken zonder ruimte te verliezen.

Daarnaast hebben we in Nederland ook veel gebouwen staan die op het eerste oog ongeschikt lijken voor de opwek van zonnestroom, omdat ze bijvoorbeeld te maken hebben met beschermd stadsaanzicht of omdat het monumenten zijn. Bij gebouw geïntegreerde zonne-energie staat esthetica hoog in het vaandel en voor deze gebouwen biedt BIPV een oplossing voor verduurzamen.

BIPV is een nog relatief onbekend marktsegment, maar zeker niet nieuw. Er zijn steeds meer bedrijven die mooie BIPV-producten aanbieden. Holland Solar werkt in haar werkgroep BIPV, samen met verschillende bedrijven die actief zijn in de BIPV sector, aan het verbeteren van de bekendheid van BIPV, zodat deze zonne-energietoepassing wordt meegenomen in wet- en regelgeving en wordt gezien als belangrijke oplossing voor de verduurzaming van ons energieverbruik.

Verschillende soorten BIPV

BIPV op daken

Zonnestroom op daken is de meest voor de hand liggende toepassing van zonne-energie opwekking. Met BIPV verdwijnen speciaal ontwikkelde zonnepanelen in de bestaande dakbedekking en worden deze omlijst met dakpannen. Er zijn ook panelen die dezelfde afmetingen hebben als keramische dakpannen, waardoor ze esthetisch verdwijnen. BIPV op daken is dus een esthetisch aantrekkelijke oplossing vergeleken met zonnepanelen. Verder is een BIPV zonnedak vaak niet veel duurder dan een nieuw dak met zonnepanelen. Bij het gebruik van BIPV, anders dan bij zonnepanelen, is een onderconstructie namelijk niet meer nodig. Daarnaast bieden BIPV-daken een twee-in-één oplossing. Het heeft zowel een dak functie als een stroomopwekkende functie. Tegenwoordig kunnen zowel nieuwbouw- als renovatieprojecten beschikken over gedeeltelijk of volledig geïntegreerde zonnedaken.

BIPV in gevels

Een andere vorm van BIPV die steeds vaker wordt ingezet is de in gebouw geïntegreerde zonnegevel-oplossingen. De toepassing van zonnestroom in gevels biedt de mogelijkheid om flink energiekosten te verlagen. Zonnepanelen kunnen namelijk op het gehele oppervlakte van de gevel van een gebouw worden geplaatst. BIPV-gevels zijn een goede optie voor hoge gebouwen of voor gebouwen waar er onvoldoende ruimte op het dak beschikbaar is. Daarnaast wordt de esthetische waarde van zonnegevels steeds vaker een reden om voor BIPV gevels te kiezen.

BIPV in glas

Zonnestroom in glas is een andere toepassingen van BIPV. De vraag naar een manier om onzichtbaar zonnestroom op te wekken neemt toe voor particuliere of commerciële projecten. Een oplossing hiervoor is BIPV in glas. Deze oplossing is interessant voor zowel daken als gevels, omdat de lichtinval door het glas behouden wordt en de energieopwek subtiel en mooi in het gebouw wordt geïntegreerd. BIPV zonneglas is geschikt voor balkons, serres, dakramen en gevels. Voor ontwerpers en constructeurs van gebouwen is het vooral belangrijk dat producten inspelen op de wensen van de consument of behoeften van het ontwerp van een project. BIPV glas kan gebruik maken van helder glas of kiezen voor getint glas. Met speciale folies of pixels kunnen bijvoorbeeld verschillende kleuren en patronen worden geproduceerd. De op maat gemaakte zonnepanelen voldoen daarmee aan de eisen voor een optimale integratie in gebouwen en constructies. Door BIPV in glas te gebruiken kunnen traditionele bouwonderdelen vervangen worden zonder het oorspronkelijke ontwerp aan te tasten.

Overige BIPV

BIPV blijft zich ontwikkelen. Er worden steeds vaker nieuwe producten en toepassingen ontwikkeld. Zo bestaan er bijvoorbeeld folies die een kleur kunnen geven aan reguliere zonnepanelen, waarmee gevels of daken worden opgevrolijkt of ingepast in de omgeving. Ook worden er gekleurde pixels ontwikkeld om zonnepanelen een aantrekkelijker aanzicht te geven. Met deze pixel kunnen bijvoorbeeld kleurenpatronen of afbeeldingen worden gecreëerd. Je kunt BIPV ook steeds vaker terug zien komen in balkonvoorzieningen, prefab carports, zonneschermen, tuinhuizen, straatverlichting en kunstwerken. Alle BIPV oplossingen worden zo ontwikkeld dat ze op elke kavel en in elke woonwijk, stadscentrum of infrastructuur van de openbare weg kunnen worden toegepast. Met BIPV kan zonnestroom opgewekt worden met oog voor esthetiek.

: PV is een afkorting voor Photo Voltaic oftewel een zonnecel of module. Deze term wordt gebruikt voor de standaard zonnepanelen.

De afkorting BIPV staat voor Building Integrated Photo Voltaics. Deze term wordt gebruikt voor de zonnepanelen die in een gebouw zijn geïntegreerd.
: Door te kiezen voor BIPV worden verschillende bouwtoepassingen gecombineerd met zonne-energie. Bij gebouw geïntegreerde zonne-energie staat esthetica hoog in het vaandel en worden de trends in de architectuur onderschreven. Ook verhoogt de BIPV-toepassing de waarde van een gebouw, omdat het gebouw toenemend toekomstbestendig is.

Het toepassen van BIPV scheelt kosten, omdat de arbeidsuren minder zijn en de toepassing van bestaande dak-, gevel- of glasbedekking weggelaten kunnen worden uit de begroting.
: Voordelen zonnepanelen op gevels

Zonnepanelen op gevels zijn een goed alternatief als een dak ongeschikt is voor zonnepanelen.

Zonnepanelen worden in diverse kleuren en prints geproduceerd.

Zonnepanelen zijn qua prijs concurrrerend met andere gevelbekleding.

Zonnepanelen kunnen soms meer energie opwekken in de winter dan zonnepanelen, door de lage zon.

Zonnepanelen op gevels zorgen voor verspreiding van de elektriciteitsproductie door een andere hellingshoek.

Nadelen zonnepanelen op gevels

De opbrengst van zonnepanelen op gevels is ca. 15% lager dan bij zon op dak.

Zonnepanelen op gevels zijn duurder dan zonnepanelen voor op het dak.

Voor zonnepanelen aan de gevels geldt een vergunningplicht, waarbij vooral welstand en in sommige gevallen ook lichthinder (reflectie/schittering) een rol spelen.
: Nee, BIPV is alleen nog niet zo bekend. Er is al veel technische en bouwkundige ervaring in. Ook ligt de detaillering vaak klaar om toegepast en opgenomen te worden in een project.
: Het rendement is afhankelijk van een meerdere factoren, die per BIPV-toepassing verschillen. BIPV heeft vaak een dubbele functie (bouwfunctie en energieopwekking) waardoor de terugverdientijd aantrekkelijker kan zijn. Daarnaast wordt met de toepassing van BIPV het object toenemend toekomstbestendig, waarmee BIPV sterk waarde verhogend werkt.
: Dit verschilt per product. Vaak worden BIPV-producten door natuurlijke regenval van het eerste vuil ontzien. BIPV installaties moeten nooit met chemische reinigingsmiddelen schoongemaakt worden. Er zijn gespecialiseerde bedrijven voor deze schoonmaak. Voor reguliere schoonmaak dient alleen water gebruikt te worden. Als een installatie eenmaal per jaar wordt schoongemaakt door een gespecialiseerd bedrijf is de installatie goed onderhouden.
: Vaak wordt er tijd gewonnen met BIPV. Er hoeven namelijk niet meerdere leveranciers bij een project betrokken te zijn, maar slechts één.
: Geïntegreerde systemen vallen alléén onder het 0%-tarief bij renovatie en niet op nieuwbouwwoningen. In januari zei de Belastingdienst hier het volgende over:

''Als een nieuwbouwwoning wordt (op)geleverd, wordt de levering en installatie van zonnepanelen afgesplitst van de (op)levering van de nieuwbouwwoning, zodat het btw-nultarief op die afgesplitste prestatie(s) van toepassing is. Dit is alleen mogelijk voor zover sprake is van zonnepanelen die uitsluitend de functie hebben energie te winnen uit zonlicht (de zogenoemde niet-geïntegreerde zonnepanelen) en die bijvoorbeeld niet tevens als dakbedekking dienen (de zogenoemde zonnepanelen als dakbedekking). Zonnepanelen als dakbedekking maken een integrerend deel uit van het pand en kunnen daarom niet worden afgesplitst van de levering van het pand als zodanig. De koper kan in het laatste geval nog steeds de btw die drukt op deze zonnepanelen en die toerekenbaar is aan het tegen vergoeding leveren van energie op aangifte terugvragen.''

In de praktijk betekent dit dat de btw op indakpanelen teruggevraagd moeten worden aan de hand van de Kleine Ondernemersregeling (KOR), zoals dat vroeger ook mogelijk was. Omdat geïntegreerde panelen een dubbelfunctie hebben, mag maar 1/3 van het forfait teruggevraagd worden. Er werd recent door de Belanstingdienst nog wel een toevoeging gedaan:

''Voor de installatie en levering van geïntegreerde zonnepanelen op nieuwbouwwoningen rekent u 0% btw. U levert namelijk niet de nieuwbouwwoning op (waar 21% btw voor geldt), maar u installeert of levert alleen de geïntegreerde zonnepanelen op de woning. En dat is belast met 0% btw.''

Deze lezing, die inmiddels ook op belastingdienst.nl te vinden is, betekent dat indakpanelen ook bij nieuwbouw btw-vrij kunnen worden geplaatst zolang alléén het systeem wordt opgeleverd.

Ter verduidelijking: als producent of installateur lever je het systeem aan de ''bouwende partij'' met 0% btw, maar deze wordt als onderdeel van de bouwsom doorverkocht. Over de hele bouwsom moet gewoon 21% btw gerekend worden. Het is vooralsnog niet duidelijk wat de impact hiervan is op de prijs van de bouwsom, maar op basis van mailcontact vermoed ik dat hier in principe gewoon betaald moet worden. Deze lezing geeft wel aanleiding te kijken of er een workaround mogelijk is.