In Nederland werken duizenden installateurs dagelijks aan kwalitatief goede en veilige zonne-energiesystemen. In een sector waar met potentiële gevaren als hoogte en elektriciteit (spanning) wordt gewerkt, is veilig werken van levensbelang. Daarom werkt Holland Solar, samen met haar leden en stakeholders voortdurend aan het bevorderen van installatiekwaliteit en -veiligheid. Deze pagina geeft een overzicht van het kwaliteitsborgingssysteem zoals dat door de sector is opgesteld.
Kwalitatief goede installatie
Normen
Voor individuele systeemcomponenten, zoals zonnepanelen, omvormers, onderconstructies, etc. zijn specifieke normen ontwikkeld. Alle in Nederland gebruikte systeemcomponenten voldoen aan deze normen. Daarnaast hebben alle in Nederland gebruikte systeemcomponenten een CE-keuringmerk.
De NEN1010 is de belangrijkste norm in Nederland voor wat betreft het hoogwaardig en veilig installeren van elektrotechnische systemen. Elk zonnestroomsysteem dat in Nederland geïnstalleerd wordt dient conform de NEN1010 aangelegd te worden. Deze wettelijke verplichting is vastgelegd in het Bouwbesluit. De bouwkundige aspecten van het installeren van een zonne-energiesysteem zijn vastgelegd in de NEN7250.
Handleidingen en het Handboek zonne-energie
Elke fabrikant van een systeemcomponent zal met zijn product datasheets en een installatie/ gebruikershandleiding meeleveren. Een installateur is verplicht om de systeemcomponent te installeren conform de installatie/ gebruikershandleiding van de leverancier.
In het ISSO Handboek Zonne-energie staan alle algemene uitganspunten beschreven voor het goed en veilig ontwerpen, realiseren, onderhouden en gebruiken van een zonne-energiesysteem. Het Handboek Zonne-energie is voor iedereen die professioneel actief is met zonne-energiesystemen een belangrijk naslagwerk. Bij het handboek Zonne-energie hoort ook het ‘Kleintje zonne-energie’ waarin de belangrijkste uitgangspunten voor een installateur handzaam in een ‘zakboekje’ zijn opgenomen. De meest recente versie van het Handboek Zonne-energie is hier te bestellen.
Veilig werken
Arbocatalogi
In de zonne-energiesector zijn de Arbocatalogi ‘veilig werken aan elektrotechnische installaties’ en ‘veilig werken op hoogte’ het uitgangspunt voor de persoonlijke veiligheid van de installateur. In deze catalogi staat bijvoorbeeld hoe werknemers en werkgevers verantwoordelijk dienen om te gaan met risico's waar installateurs tijdens hun dagelijkse werkzaamheden mee te maken krijgen. Deze arbocatalogi worden door Techniek Nederland beheert en in samenwerking met relevante brancheverenigingen onderhouden, Holland Solar is daar een van.
Op de website Arbotechniek.nl staan, naast de relevante Arbocatalogi, ook andere hulpmiddelen voor het verbeteren van werkveiligheid. Hier staat bijvoorbeeld ook informatie voor het opstellen van een Risico, Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) document, een checklist voor een Last Minute Risico Analyse (LMRA) en een checklist voor een Veiligheids- en gezondheidsplan (V&G-plan). Ook is er een toolbox met verschillende handleidingen die aansluiten bij praktijksituaties.
Opleidingen
Om een product veilig te installeren, is het belangrijk dat elke installateurs een gedegen opleiding heeft gehad. Als aanvulling op de bestaande algemene elektrotechnische en bouwkundige opleidingen worden er in de sector ook zonne-energie-specifieke opleidingen aangeboden. Wij Techniek coördineert en beheert het vakbekwaamheidsprogramma van de sector gericht op het ontwerpen, installeren, inspecteren, onderhouden, en beheren van zonnestroominstallaties.
Naast deze algemene zonnestroom-gerelateerde opleidingen bieden producenten van systeemcomponenten vaak ook product-specifieke trainingen aan. Voor een aantal producten is het volgen van een aparte training zelfs verplicht. Neem voor deze trainingen contact op met de aanbieder van het product.
Goed Werkgeverschap
Bij Holland Solar streven we naar een veilige en gezonde werkomgeving voor iedereen die in de sector werkt. Dit doen onze leden door medewerkers grondig op te leiden voor de werkzaamheden die zij moeten uitvoeren en door strikt de wettelijke veiligheidsvoorschriften na te leven. Het welzijn van de medewerker staat voorop.
Mocht er desondanks een ongeval plaatsvinden, dan is een correcte afhandeling van groot belang. Werkgerelateerde ongevallen dienen altijd gemeld te worden bij de Arbeidsinspectie.
Voor meer informatie over wat een arbeidsongeval inhoudt, hoe een melding te doen en wat de mogelijke gevolgen zijn, verwijzen we naar de website van de Nederlandse Arbeidsinspectie.
Borging van installatiekwaliteit en veilig werken
Een kwaliteitssysteem is niet compleet zonder voldoende borgingsmechanismen. Dit zijn mechanismen die controleren of aan bovengenoemde kwaliteit- en veiligheidssystemen wordt voldaan. Een degelijke borging is belangrijk omdat op deze manier een kwalitatief systeem of installateur herkend en erkend kan worden. Voor de Nederlandse zonne-energiesector is installatiekwaliteit en -veiligheid op de volgende manieren geborgd:
- De kwaliteit van het installatie/EPC-bedrijf wordt geborgd middels erkenningsregelingen en certificeringsregelingen die door InstallQ worden beheerd. Erkenningsregelingen worden over het algemeen gebruikt om de kwaliteit van een installatiebedrijf dat actief is op de residentiele markt te borgen. De kwaliteit van een installatie/ EPC-bedrijf dat grootschalige zonnedaken aanlegt wordt over het algemeen geborgd middels een certificeringsregeling. Omdat de certificeringsregeling Zonnekeur per 2022 uit de markt is gehaald wordt er nu gewerkt aan een uitbreiding van de BRL6000-serie (een algemene certificeringsregeling voor elektrotechnische installaties) specifiek gericht op grootschalige zonnestroomsystemen. Deze uitbreiding van een bestaande regeling zal in Q2 2023 beschikbaar zijn. Meer informatie over de erkenningsregeling voor zonnestroomsystemen vind je hier en die voor zonnewarmtesystemen vind je hier.
- De kwaliteit van een individueel zonnestroomsysteem kan bij oplevering gecontroleerd worden door gebruik te maken van het opleverings- en controleformulier dat door Holland Solar en Techniek Nederland samen is ontwikkeld. Dit opleverings- en controleformulier wordt vooral gebruikt voor zonnestroomsystemen op woningen. Voor grootschalige zonnestroomsystemen wordt over het algemeen gebruik gemaakt van de SCIOS Scope 12 inspectieregeling.
- Holland Solar werkt met een drietal gedragscodes waarin is vastgelegd hoe Holland Solar leden maatschappelijk verantwoord zonne-energiesystemen ontwikkelen, ontwerpen, installeren, onderhouden en gebruiken. Voor de drie belangrijkste sub-segmenten: zon op land (en water), zon op grote daken (en gevels) en zon op woningen zijn aparte gedragscodes ontwikkeld. Inmiddels worden deze gedragscode als de standaard in de markt gezien. Meer informatie over de gedragscodes.
- Tenslotte zijn er in Nederland de Wet Kwaliteitsborging Bouw (WKB) en het Bouwbesluit waarin wettelijke kwaliteitsborging voor bouwen is vastgelegd.
In de commissie kwaliteit en veiligheid en verschillende werkgroepen van Holland Solar monitoren we de ontwikkelingen rond de installatiekwaliteit en -veiligheid en werken we aan gezamenlijke initiatieven om deze aspecten van de sector te verbeteren.
