Recycling
Fabrikanten en importeurs van zonne-energieproducten zijn wettelijk verplicht te voldoen aan de richtlijn Afgedankt Elektrisch en Elektronisch Afval (AEEA), de Nederlandse implementatie van de Europese WEEE-richtlijn.
Door de AEEA-wetgeving zijn bedrijven die zonnepanelen en omvormers op de Nederlandse markt brengen sinds februari 2014 verantwoordelijk voor de inname en verwerking van deze producten aan het einde van hun levensduur. De AEEA-wetgeving ziet namelijk iedereen die zonnepanelen of omvormers op de Nederlandse markt brengt als ‘producent’. Het maakt daarbij niet uit of men een fabrikant, een importerend projectontwikkelaar, importerend installateur of importerende groothandel is.
Eisen richtlijn
De belangrijkste eisen van de Europese WEEE-richtlijn zijn:
- registratie van de organisatie voor de Nederlandse markt;
- registratie van het importvolume in ton per jaar (de zogenaamde Put on Market, kortweg POM);
- het verwijderen van aangeboden afval volgens de wettelijke eisen;
- het zorgen voor een ‘passende financiële regeling’ waarmee een organisatie borgt dat de door haar op de markt geplaatste POM te zijner tijd ook daadwerkelijk verwerkt kan worden.
Stichting ZRN
Om Nederlandse zonne-energiebedrijven bij deze plicht te ontzorgen, heeft Holland Solar bijgedragen aan de oprichting van de Stichting Zonne-energie Recycling Nederland (ZRN). Deze stichting zonder winstoogmerk is opgezet om voor haar deelnemers te zorgen voor goede, milieuvriendelijke verwerking van zonnepanelen en omvormers aan het einde van hun levensduur. De stichting is opgericht vóór en dóór de branche, met ondersteuning van Holland Solar. Bijna 50 procent van de producenten in het Nationaal WEEE Register is lid van de stichting ZRN. De stichting is daarmee het grootste solar inzamelcollectief van Nederland.
Stichting OPEN
Eind 2019 is Stichting Zonne-energie Recycling Nederland een nieuwe samenwerking aangegaan voor de recycling van e-waste. Door het bundelen van krachten met de producentenorganisaties van witgoed, consumentenelektronica, verlichting, gereedschappen en ICT is stichting Organisatie Producentenverantwoordelijkheid E-waste Nederland ( OPEN ) opgericht.
De wetgeving voor recycling geldt niet alleen voor zonnepanelen. Het geldt voor vrijwel alle elektrische apparaten. Tot nu toe kende iedere productgroep een eigen producentenorganisatie die de recyclingverplichtingen voor haar deelnemers uitvoert. ZRN doet dat voor producenten en importeurs van zonnepanelen. Stichting OPEN gaat de verplichtingen rondom recycling van alle elektrische apparaten coördineren.
Op dit moment kunnen al diverse materialen van zonnepanelen en de bijbehorende apparatuur hergebruikt worden. Het Glas van de zonnepanelen is bruikbaar in de secundaire glasindustrie, bijvoorbeeld voor glaswol als isolatiemateriaal. De metalen als koper uit de bekabeling en het aluminium uit de frames wordt ook hergebruikt. Andere materialen worden gescheiden en op een veilige manier afgevoerd. Verwacht wordt dat in de toekomst een recycling van meer dan 95% van een zonnepaneel mogelijk is.
Buitenlandse leveranciers in Nederland
Ook buitenlandse bedrijven – zoals leveranciers en EPC-aannemers – die in de solar branche direct aan eindgebruikers in Nederland leveren, moeten in Nederland voldoen aan hun AEEA-verantwoordelijkheid. De in 2018 opgerichte stichting Solar Authorized Representative (stichting SAR) – een zusterorganisatie van stichting ZRN – maakt dat mogelijk. De buitenlandse bedrijven hebben namelijk een gemachtigde in Nederland nodig, en kunnen nu SAR daarvoor inschakelen. Stichting SAR werkt operationeel volledig samen met stichting ZRN.
Systeemeigenaren, financiers en overheden doen er goed aan om bij de realisatie van zonnedaken en zonneparken te eisen dat er alleen materialen worden gebruikt die aan de AEEA/WEEE-wetgeving voldoen. Via stichting SAR kunnen bedrijven die direct vanuit het buitenland opereren dus volledig aan hun verplichtingen voldoen.
Stichting SAR neemt hiertoe de producentenverantwoordelijkheid van het betreffende bedrijf in Nederland over. Dat gaat via een lidmaatschap. Stichting SAR regelt voor leden de registratie van de eerste verkoop, de afvalinzameling en de financiering voor de toekomstige end-of-life-recycling. Stichting SAR wordt hiertoe namens het aangesloten bedrijf lid van stichting ZRN en zo kan het bedrijf aan al zijn verplichtingen in Nederland voldoen.