In gesprek met Silvio Erkens: “Ik geloof echt in een Nederlandse maakindustrie”

Als je in de verkiezingsprogramma's van de politieke partijen kijkt, zie je dat in de meeste programma's zonne-energie terugkomt als belangrijk thema. Maar hoe kijken de partijen aan tegen verschillende onderwerpen die spelen binnen de sector? Holland Solar zet alle standpunten op een rij in de zonnewijzer en ging daarnaast in gesprek met Kamerleden van verschillende partijen om deze standpunten nog wat verder uit te diepen. Eén van die Kamerleden is Silvio Erkens van de VVD.

Hij is inmiddels 2 jaar actief als Kamerlid voor de VVD met als belangrijkste portefeuilles klimaat en energie. 

Heb je zelf zonnepanelen op het dak? En wellicht een zonneboiler?

Ik heb 20 zonnepanelen op mijn dak liggen. We hebben elektrische verwarming in huis, dus de stroom die we opwekken met onze zonnepanelen kunnen we daar goed voor gebruiken.

Wat vind je van het klimaat- en energiedebat van afgelopen jaren?

Binnen de politiek is er een brede meerderheid voor ambitieus klimaatbeleid en dat vind ik erg fijn. De vraag is niet langer of het belangrijk is om klimaatverandering aan te pakken, maar de vraag is nu hoe gaan we het doen? Ik verwacht dat het debat de komende jaren nog weer zal verschuiven naar hoe we de uitvoering van de plannen gaan stimuleren.

Welke rol zie jij voor zonne-energie en zonnewarmte in Nederland voor het energiesysteem van de toekomst?

Ik zie een belangrijke rol voor zonnepanelen, vooral voor huishoudens en kleine ondernemers, zodat zij zelfvoorzienend kunnen zijn op het gebied van energie. Door zonnepanelen op eigen dak, in de buurt of met een energiecoöperatie kunnen mensen beter in hun eigen energiebehoefte voorzien. Zonnewarmte staat nog iets meer in de kinderschoenen wat mij betreft. Het is nog niet op dezelfde schaal uitgerold als zonnepanelen.

Zie je een kans voor een Nederlandse en/of Europese maakindustrie voor zonnepanelen en andere systeemcomponenten?

Op dit moment komt volgens mij nog meer dan 90% van de zonnepanelen uit China. Als je kijkt naar discussies die we nu ook hebben in de politiek in Nederland en Europa, dan zie je dat we die afhankelijkheid willen afbouwen. Overmatige afhankelijkheid maakt ons kwetsbaar, dus je wilt hier die industrie opbouwen. Er zijn ook veel leuke voorbeelden van innovaties die laten zien dat we de meer hoogwaardige kant van zonnepaneelproductie kunnen opbouwen in Nederland. Ik geloof echt in een Nederlandse maakindustrie.

Wat is er nog nodig om die maakindustrie te realiseren?

Ik denk dat er twee dingen nodig zijn. Ten eerste moeten we ons gaan onderscheiden, want op prijs kunnen we het helaas niet winnen van China. De arbeidskosten zijn daar lager en de manier waarop ze met het milieu omgaan, zonnepanelen produceren en grondstoffen gebruiken, daar hebben we hier andere standaarden voor. Bij het produceren van zonnepanelen en componenten, moeten we in een ander segment gaan zitten. Ten tweede moeten de aanbestedingen bij overheidsgebouwen alleen aan Europese bedrijven gegeven worden.

Er is veel discussie over zon op landbouwgrond. Vanuit de sector zien we juist mooie kansen. Hoe sta jij tegenover zon op landbouwgrond?

Wij hebben de voorkeur voor zon op dak, omdat landbouwgrond in Nederland schaars is. Echter, als er multifunctioneel gebruik wordt gemaakt van de ruimte, bijvoorbeeld met wateropslag en natuurontwikkeling, en er draagvlak voor is, dan moeten we wel ruimte laten voor zon op land.

Hoe zorgen we ervoor dat we de daken vol leggen met zonnepanelen?

We vinden dat we bij nieuwbouw moeten normeren, zodat we ervoor zorgen dat zonnepanelen deel worden van de bouw. Voor bestaande gebouwen vind ik het lastig, daar is meer voor nodig, zoals daken verstevigen, en dan is het vaak niet rendabel. We moeten ook kijken waar we de panelen leggen, zodat we niet nog meer netcongestie krijgen. Hierbij moeten vraag en aanbod meer op elkaar afgestemd worden.

Welke rol zie je voor ontwikkelaars en exploitanten van zonne-installaties om netcongestie te verlichten?

In eerste instantie moeten leveranciers en consumenten meer naar elkaar toe gaan groeien. Daarnaast moet er een betere informatievoorziening komen. Wij vinden dat deze rol is weggelegd voor de markt. De rol van de overheid is het verzwaren van de netten en goede regelgeving maken, zoals de Energiewet, om op die manier het net te ontlasten.

Is lokaal eigendom voor jou een must of een ‘leuk als het lukt’? Waarom?

Lokaal eigendom is belangrijk, maar geen noodzakelijkheid. We vinden het niet nodig als bedrijven de energie bijvoorbeeld zelf gebruiken of als zij degene zijn die de (financiële) risico’s hebben genomen. We willen wel graag gezamenlijk eigendom via coöperaties makkelijker maken. Op die manier creëren we namelijk ook draagvlak voor zonne-energieopwekking.

Welke stappen moeten we als zonne-energiesector nog nemen volgens de VVD om klaar te stomen voor de toekomst?

Er zijn twee onderwerpen waar input en expertise vanuit de markt nodig zijn. Hoe bouwen we een industrie op? En hoe gaan we om met circulariteit? Verder moeten er betere randvoorwaarden gesteld worden. Sinds de energiecrisis wil iedereen zonnepanelen, omdat het een goede investering is. Ook mede dankzij de salderingsregeling. Deze regeling moet op enig moment afgebouwd worden. Hier moet duidelijkheid over komen. Als de salderingsregeling wordt afgebouwd, schrikt dat eigenaren af en worden mensen huiverig over aanschaf zonnepanelen. De regels moeten stabiel en voorspelbaar zijn om consumenten meer duidelijkheid te geven

Hoop je na 22 november weer woordvoerder klimaat en energie te zijn, of is het tijd voor een andere portefeuille?

Ik zou wel weer woordvoerder willen worden. We hebben plannen gemaakt en de komende jaren gaat het over de uitvoering. Ik zou me hier graag mee bezighouden.