Reactie Holland Solar op voorstellen Netbeheerders voor netcongestie

Onlangs presenteerde Netbeheer Nederland de studie ‘Het net slimmer benut!’; uitgevoerd door CE-Delft. De studie presenteert een reeks oplossingen voor netcongestie, waarbij zes van de acht oplossingen zich richten op het beperken van de ‘pieken in de productie door zon-PV’. Netbeheer Nederland deed hierover de oproep: snel aanpassen verouderde subsidies en wetten om elektriciteitsnet efficiënter te gebruiken.

Holland Solar waardeert de zoektocht van Netbeheer Nederland om netcongestie op te lossen door verder te kijken dan alleen naar verzwaring van het net. Als branchevereniging willen we een aantal aanvullingen op het onderzoek aandragen.

Oplossingen voor netcongestie

Marktpartijen kunnen inderdaad veel doen om het net te ontlasten. Met batterijen op of in de nabijheid van zonneparken kan het elektriciteitsnet ontlast worden. Het aantrekkelijker maken om nu onbenutte netcapaciteit te gebruiken is eveneens een mooie oplossing. Als route om deze technische oplossingen toegepast te krijgen zien wij echter andere mogelijkheden dan de studie voorstelt.

• De huidige nettarievenstructuur kan als ‘verouderd’ geclassificeerd worden en geeft niet de juiste prikkels om het elektriciteitsnet te ontlasten. Naar onze mening zullen de volgende wijzigingen in de nettarievenstructuur doorgevoerd moeten worden:
  • Het beëindigen van de korting voor grootgebuikers bij een gelijkmatig afnameprofiel. Zo kan ‘demand respons’ een kans krijgen.
  • Afschaffen van de kWmax/contract systematiek om de afname van (productie)pieken juist te stimuleren.
  • Verlagen of beëindigen van het transporttarief voor batterijen, om de inzet voor opslag van pieken rendabel te maken.
• Ten tweede zien wij congestiemanagement als een heel belangrijke route die nu nog nauwelijks ingezet wordt. Het is logisch en effectief dat netbeheerders marktpartijen vergoeden voor het ontlasten van het net op momenten van dreigende congestie, bijvoorbeeld door marktpartijen een vergoeding te geven als zij productiepieken afregelen, lokaal gebruiken of opslaan. Daarbij kan (volgens het principe van ‘verzwaren tenzij’) door middel van tenders flexibele capaciteit bij netgebruikers gecontracteerd worden. Hierdoor kan de beste en goedkoopste oplossing geselecteerd worden als alternatief voor netuitbreidingen.
• Ten derde zal het optimaliseren van cablepooling door het mogelijk maken van het combineren van duurzame opwektechnieken met conversie, batterijopslag of met verbruik tot efficiëntere benutting van het elektriciteitsnet leiden.

Het CE-rapport van Netbeheer Nederland stelt een aantal interessante (beleids-)routes voor maar deze drie belangrijke oplossingen ontbreken nog in hun overzicht. Ook worden in het CE-rapport oplossingen voorgesteld die naar het oordeel van Holland Solar niet tot de gewenste resultaten zullen leiden: het invoeren van een producententarief, het gedwongen maximeren van de capaciteit van omvormers bij residentiele zonnestroomsystemen, het volledig uitsluiten van zonneprojecten indien netverzwaring nodig is, en netkosten een bepalende factor laten zijn voor de ranking in de SDE++ zijn wat Holland Solar betreft niet de juiste oplossingen. Deze oplossingen blokkeren het realiseren van een slimmer energiesysteem, waardoor het net niet optimaal wordt benut.

In plaats van het maximeren van de capaciteit van de omvormer van een residentieel zonnestroomsysteem, kan er beter op laagspanningsnetten gekeken worden naar slimme omvormerregelmogelijkheden waarbij de omvormer afregelt naarmate de spanning in het net overschreden dreigt te worden. Dit is een slimmere en efficiëntere manier om de spannings-knelpunten in het net op te lossen dan de voorgestelde maximale capaciteitsgrens voor omvormers.

Een producententarief zal ook de netproblemen niet oplossen. Dit is Europeesrechtelijk nauwelijks effectief toe te passen en is, zoals in het rapport ook wordt aangegeven, nauwelijks op de korte termijn implementeerbaar. Met langlopende Rijkssubsidies en het opleggen van beperkende eisen in plaats van bijvoorbeeld congestiemanagement mogelijk te maken legt de studie te veel de primaire verantwoordelijkheid van netbeheerders elders neer en dreigt een maatschappelijk duurder en inefficiënter systeem te ontstaan. De netbelasting wordt dan niet meer betaald door de gebruiker die een juiste prikkel krijgt de netbelasting te beperken, maar door de belastingbetaler.

Samen snel het net op 

Holland Solar blijft in gesprek met de netbeheerders om tot een efficiënte en slimme inpassing van zonnestroom op het elektriciteitsnet te komen. De breed gedragen oplossingen van het actieteam ‘Samen, sneller het net op’ zijn daarvoor goede uitgangspunten.

Lees hier de position paper van Holland Solar, NWEA en Energie Nederland ten aanzien van netcongestie.